-
1 poeta
poēta, ae, m. (ποιήτης), I) der Verfertiger, Schöpfer, Erfinder von etwas, Plaut. Cas. 861 (Ränkeschmied): tu poëta es prorsus ad eam rem, bist der Mann zu usw., Plaut. asin. 748. – II) prägn., der Dichter, Poet, poëta bonus, optimus, Cic.: p. barbarus (v. Nävius), Plaut.: Anacreon, lyricus p., Porphyr.: p. epigrammaticus, Spart.: p. scaenicus, Varro LL.: p. comicus, tragicus, Cic.: tragoediarum p., Gell.: satiricus p., Suet. fr.: vetus p., Gell., veteres poëtae, Amm.: Corn. Severus, versificator quam poëta melior, Quint. – Plur. poëtae (Ggstz. oratores, Prosaiker, Cic. de or. 3, 39), poëtarum licentia, Cic.: legere oratores et poëtas, Cic.: ut ait poëta, Colum. – / Griech. Nbf. poētēs, ae, m., Corp. inscr. Lat. 14, 2651.
-
2 poeta
poēta, ae, m. (ποιήτης), I) der Verfertiger, Schöpfer, Erfinder von etwas, Plaut. Cas. 861 (Ränkeschmied): tu poëta es prorsus ad eam rem, bist der Mann zu usw., Plaut. asin. 748. – II) prägn., der Dichter, Poet, poëta bonus, optimus, Cic.: p. barbarus (v. Nävius), Plaut.: Anacreon, lyricus p., Porphyr.: p. epigrammaticus, Spart.: p. scaenicus, Varro LL.: p. comicus, tragicus, Cic.: tragoediarum p., Gell.: satiricus p., Suet. fr.: vetus p., Gell., veteres poëtae, Amm.: Corn. Severus, versificator quam poëta melior, Quint. – Plur. poëtae (Ggstz. oratores, Prosaiker, Cic. de or. 3, 39), poëtarum licentia, Cic.: legere oratores et poëtas, Cic.: ut ait poëta, Colum. – ⇒ Griech. Nbf. poētēs, ae, m., Corp. inscr. Lat. 14, 2651. -
3 aio
āio, Verb. defect. (vgl. griech. ἦ, er sprach, ημί, ich spreche, altind. āha, er sprach), I) ja sagen, bejahen, behaupten (Ggstz. negare), vel ai vel nega, Naev. com. fr.: vel tu mihi aias vel neges, Plaut.: negat quis, nego: ait, aio, Ter. – II) ja sagend, behauptend sprechen, sagen, versichern, behaupten, bes. als Anführungsformel der Behauptung eines andern in indirekter (wie inquit in direkter) Rede, doch auch in direkter Rede (namentl. in der Formel ut [wie] ait od. aiunt), gew. der Rede eingeflochten, doch auch (bes. mit einer Partikel wie sic) vorangestellt, Komik., Cic. u.a.: sunt, qui aiant mit folg. Acc. u. Infin., Apul. flor. 15. p. 18, 6 Kr.: m. Dat. pers. (zu), hic erit locus, Magoni fratri ait, quem teneas, Liv. 21, 54, 2: bei Anführung einer sprichw. Redensart (ut aiunt, wie das Sprichwort sagt; aiunt, sagt das Sprichwort, s. Spengel Ter. Andr. 805), docebo sus, ut aiunt, oratorem, Cic.: iste claudus, aiunt, pilam, Cic.: einer Stelle aus einem Schriftsteller, ut ait poëta, Col.: ut ait orator, Lact. (s. Bünem. Lact. 1, 9, 3): eines Gesetzes, (ut) ait lex, (wie) das Gesetz sagt, will, Ulp. dig. – u. in den Redensarten der Umgangsspr.: a) quid ais? α) verwundert, was sagst du? ist's möglich? so? das wäre! Komik. – β) um einen zum Reden zu bringen, was sagst du? od. was meinst du? od. hör einmal! Komik. Vgl. Brix Plaut. trin. 193. Ussing Plaut. Amph. 414. – b) ain st. aisne, meinst du? ist's dein Ernst? behauptest du das wirklich? ist's möglich? Plaut.: dafür auch ain tu? Komik. u. Cic. (s. Sorof Cic. de or. 1, 165); u. bei einer stärkern Verwunderung, ain vero? Komik., od. ain tandem? Komik., Cic. u.a. (s. Spengel Ter. Andr. 875). – / In formeller Hinsicht ist zu bemerken, daß das Wort aio in der ältern Latinität nur im Präsens, u. zwar nur in den Indikativformen aio, ais, mit ne in ain verkürzt, ait, aiunt, in den Konjunktivformen aias, aiat, aiant, selten im Imperat. ai, wie Naev. com. 125 (nicht mehr Plaut. truc. 941), und Partiz. aiens, wie Apul. met. 6, 13 extr. (u. als Adj., s. oben aiens bes.), vorkommt, dagegen das Imperf. aiebam etc. vollständig hat. Die ursprüngliche Länge der ersten Silbe beweist Ciceros alte Schreibweise aiio, s. Quint. 1, 4, 11, u. die Doppelkraft des i übh., wie in aio u. in aiunt etc., zB. bei Enn. ann. 186, jedoch trat in ais, ait die Kürzung der ersten Silbe ein. Das Imperf. aiebam etc. wird bei den ältern Dichtern oft in aībam etc. zusammengez., wie bei Acc. tr. 389. Plaut. trin. 428. Ter. Andr. 534 u. Phorm. 480 (vgl. Brix Krit. Anh. zu Plaut. trin. 944. Schmilinsky de propr. serm. Plaut. p. 25. Spengel Plaut. Kritik S. 205. A.*). Den Infin. aiere hat Augustin. trinit. 9, 10. Die Form aitis führt Alcuin. 2118 P., die Perfektform ai, aisti, ait führt Prob. cath. 35, 31 ohne Belege an, jedoch findet sich aisti b. Augustin, ep. 73, 9; 153, 22 u. 238, 6: aierunt bei Tert. de fuga in persecut. 6. Der Konj. Imperf. aieret steht Greg. Tur. de mirac. S. Martini 3, 32. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 633 u. 634.
-
4 aio
āio, Verb. defect. (vgl. griech. ἦ, er sprach, ημί, ich spreche, altind. āha, er sprach), I) ja sagen, bejahen, behaupten (Ggstz. negare), vel ai vel nega, Naev. com. fr.: vel tu mihi aias vel neges, Plaut.: negat quis, nego: ait, aio, Ter. – II) ja sagend, behauptend sprechen, sagen, versichern, behaupten, bes. als Anführungsformel der Behauptung eines andern in indirekter (wie inquit in direkter) Rede, doch auch in direkter Rede (namentl. in der Formel ut [wie] ait od. aiunt), gew. der Rede eingeflochten, doch auch (bes. mit einer Partikel wie sic) vorangestellt, Komik., Cic. u.a.: sunt, qui aiant mit folg. Acc. u. Infin., Apul. flor. 15. p. 18, 6 Kr.: m. Dat. pers. (zu), hic erit locus, Magoni fratri ait, quem teneas, Liv. 21, 54, 2: bei Anführung einer sprichw. Redensart (ut aiunt, wie das Sprichwort sagt; aiunt, sagt das Sprichwort, s. Spengel Ter. Andr. 805), docebo sus, ut aiunt, oratorem, Cic.: iste claudus, aiunt, pilam, Cic.: einer Stelle aus einem Schriftsteller, ut ait poëta, Col.: ut ait orator, Lact. (s. Bünem. Lact. 1, 9, 3): eines Gesetzes, (ut) ait lex, (wie) das Gesetz sagt, will, Ulp. dig. – u. in den Redensarten der Umgangsspr.: a) quid ais? α) verwundert, was sagst du? ist's möglich? so? das wäre! Komik. – β) um einen zum Reden zu bringen, was sagst du? od. was meinst du? od. hör einmal! Komik. Vgl. Brix Plaut.————trin. 193. Ussing Plaut. Amph. 414. – b) ain st. aisne, meinst du? ist's dein Ernst? behauptest du das wirklich? ist's möglich? Plaut.: dafür auch ain tu? Komik. u. Cic. (s. Sorof Cic. de or. 1, 165); u. bei einer stärkern Verwunderung, ain vero? Komik., od. ain tandem? Komik., Cic. u.a. (s. Spengel Ter. Andr. 875). – ⇒ In formeller Hinsicht ist zu bemerken, daß das Wort aio in der ältern Latinität nur im Präsens, u. zwar nur in den Indikativformen aio, ais, mit ne in ain verkürzt, ait, aiunt, in den Konjunktivformen aias, aiat, aiant, selten im Imperat. ai, wie Naev. com. 125 (nicht mehr Plaut. truc. 941), und Partiz. aiens, wie Apul. met. 6, 13 extr. (u. als Adj., s. oben aiens bes.), vorkommt, dagegen das Imperf. aiebam etc. vollständig hat. Die ursprüngliche Länge der ersten Silbe beweist Ciceros alte Schreibweise aiio, s. Quint. 1, 4, 11, u. die Doppelkraft des i übh., wie in aio u. in aiunt etc., zB. bei Enn. ann. 186, jedoch trat in ais, ait die Kürzung der ersten Silbe ein. Das Imperf. aiebam etc. wird bei den ältern Dichtern oft in aībam etc. zusammengez., wie bei Acc. tr. 389. Plaut. trin. 428. Ter. Andr. 534 u. Phorm. 480 (vgl. Brix Krit. Anh. zu Plaut. trin. 944. Schmilinsky de propr. serm. Plaut. p. 25. Spengel Plaut. Kritik S. 205. A.*). Den Infin. aiere hat Augustin. trinit. 9, 10. Die Form aitis führt Alcuin. 2118 P., die Perfektform ai, aisti, ait führt Prob. cath. 35, 31 ohne Belege an,————jedoch findet sich aisti b. Augustin, ep. 73, 9; 153, 22 u. 238, 6: aierunt bei Tert. de fuga in persecut. 6. Der Konj. Imperf. aieret steht Greg. Tur. de mirac. S. Martini 3, 32. Vgl. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 3. S. 633 u. 634. -
5 dichten
dichten, pangere (als Dichter verfertigen, z.B. versus, carmen, poëma: u. aliquid Sophocleum). – condere. componere. contexere (zusammensetzen, -weben, z.B. carmen, poëma). – scribere (schreiben, z.B. victori laudem, ein Loblied auf den S.). – facere (machen, z.B. versus pro alqo). – fundere (leicht und in großer Menge dem Munde entströmen lassen, z.B. versus hexametros ex tempore) – Dichten, das, pangendi facultas (Geschick im Versbau). – fein ganzes D. und Trach ten auf etwas richten, totum animum atque [589] curam ponere in alqa re; ad alqd omni ferri cogitatione; totum et mente et animo in alqd insistere: alles D. und Trachten jmds. ist auf etw. gerichtet facta, dicta, consilia alcis versantur in alqa re. – Dichter, poëta (ποιητής), rein latein. carminum auctor, scriptor, conditor (Ggstz. orator, Redner, Prosaiker). – vates (der von Gott begeisterte Sänger). – ein schlechter D., poëta malus. – der D. der Ilias, Iliadis auctor, scriptor, conditor. – wie der D. sagt, ut ait poëta (wenn die eigenen Worte des Dichters angeführt werden); ut poëtice loquar (um nach Art der Dichter zu reden, wenn man nur dichterische Ausdrücke gebraucht). – Dichterader, vena. – Dichteranlage, ingenium poëticum. – virtus poëtica (Dichtertalent). – große D., vena dives. – Dichterart, poëtarum mos. – Dichterfreiheit, a) abstr.: libertas poëtica (im guten Sinne). – licentia poëtica (mehr im üblen Sinne). – b) konkr. = ein dichterischer Ausdruck, s. dichterisch. – Dichterfürst, poëtarum princeps. – Dichtergabe, poëtica quaedam facultas – Dichtergeist, spiritus poëticus od. divinus; ingenium poëticum. – Dichterin, poëtria (ποιήτρια). – vates (als von Gott begeisterte Sängerin).
-
6 heißen
heißen, I) v. tr.: 1) einen Namen geben, s. nennen. – 2) erklären: dicere (sagen, nennen). – iudicare (nach seinem Urteil dafür halten). – 3) befehlen (w. vgl.): iubere mit Akk. u. Infin. des Aktivs od. (wenn die Person nicht genannt ist, der etw. geheißen wird) m. Infin. des Passivs. – praecipere mit folg. Konjunktiv mit u. ohne ut (vorschreiben). – II) v. intr.: 1) einen Namen haben: nominor (mit dem Namen im Nominat.). – nomen habeo (gew. mit dem Namen im Genet.). – nomen mihi est (mit dem Namen im Nominat. od. Dativ, seltener im Genet., z.B. Troia et huic loco nomen est). – vocor. appellor (ich werde gerufen, genannt, mit dem Namen im Nominat.; mit demselben Untersch. wie die Aktiva unter »nennen«). – von (nach) etw. h., nomen ab alqa re habere od. duxisse od. traxisse od. invenisse: wie heißt du? qui vocare? quid est tibi nomen?: ebenso heißen, eodem nomine vocari. – 2) es heißt, d.i. man sagt etc.: dicunt, ferunt, aiunt m. Akk. u. Infin. (sie sagen). – dicitur, fertur m. Nomin. u. Infin. (er, sie, es wird gesagt). – sermo od. fama od. rumor est m. Akk. u. Infin. (es geht das Gerede, Gerücht). – es heißt fortwährend, constans rumor est mit Akk. u. Infin. – wie es heißt, ut aiunt: wie es beim Dichter, bei Cicero heißt, ut ait poëta, ut ait Cicero: die Erzählung erhielt, wie es heißt, Bestätigung, additarei dicitur fides: indem es hieß (die Leute sagten), daß etc., cum loquerentur m. folg. Akk. u. Infin. – 3) bedeuten, a) sein, vorstellen, auf sich haben, esse; sibi velle. – heißt das dem Volke Hilfe leisten, es unbewaffnet dem Feinde als Schlachtopfer preisgeben? hoc est auxilium plebi ferre, inermem eam hosti trucidandam obicere?: das heißt, hoc od. id est (erklärend): das heißt täuschen, nicht ein Urteil fällen, decipere hoc quidem est, non iudicare: das heißt Gewalt gebrauchen, ista quidem vis est. – das heißtsoviel (zu sagen) »du bist nicht wert, daß du etc.«, hoc est dicere: »non es dignus, qui etc.« – es heißt nichts anderes als etc., nihil aliud est nisi etc.: die Sache [1250] verweigern heißt ebensoviel als die Schandtat eingestehen, nihil interest utrum rem recuses an de maleficio confitearis. – was heißt das? was soll das heißen? quid hoc sibi vult? quid hoc rei est? – es will etwas heißen (hat etwas auf sich etc.), est aliquid. – b) ein Zeichen sein für einen Begriff, significare u. die Synon., s. bedeuten no. III, a.
-
7 noster
noster stra, strum, pron possess. [nos], our, our own, ours, of us: nostri mores: provincia, i. e. of Rome, Cs.: exemplo maiorum nostrorum, L.: Nostrāpte culpā facimus, T.: qui de nostro omnium interitu cogitant: quoi credas Nostram omnium vitam? T.: amor noster (i. e. nostrum): conubia, with me, V.— Plur n. as subst: Debemur morti nos nostraque, we and all we have, H.— Of us, one of ours, one of us, our friend, ours: Ciceronem nostrum quid tibi commendem?: impedimentis castrisque nostri potiti sunt, i. e. our men, Cs.: ut ait poëta ille noster: hic noster, quem principem ponimus, i. e. he of whom we are speaking: divi, quorum est potestas nostrorum hostiumque, L.: subiectior in diem et horam Invidiae noster, this friend, i. e. myself, H.—In address, dear, good, my friend: o Syre noster, salve, quid fit? T.— Convenient, favorable: nostra loca, L.* * *Inostra, nostrum ADJIIour men (pl.) -
8 noster
noster, stra, strum ( gen. sing. f. nostrāï, Vel. Long. p. 2222 P.; gen. plur. nostrum, Plaut. Men. 1, 2, 25; v. infra.), pron. poss. [nos], our, our own; ours, of us.I.In gen.A.For the poss. gen. of the first person:B.nostra omnis lis est,
Plaut. Cas. 2, 8, 75:averti praedam ab hostibus, nostrum salute socium,
id. Men. 1, 2, 25; cf. Prisc. p. 743 P.:nostris consiliis et laboribus,
Cic. Rep. 1, 2, 3:Rhodanus, qui provinciam nostram ab Helvetiis dividit,
Caes. B. G. 1, 2:patrum nostrorum memoriā,
id. ib. 1, 12:exemplo majorum nostrorum,
Liv. 24, 8, 17.—Strengthened by the suff. - pte:nostrāpte culpā facimus ut, etc.,
Ter. Phorm. 5, 2, 1.—Strengthened by an appositive gen.:qui de nostro omnium interitu cogitant,
Cic. Cat. 1, 4, 9:in nostro omnium fletu nullam lacrimam aspexisti Milonis,
id. Mil. 34, 92:cui credas nostram omnium vitam,
Ter. Ad. 3, 2, 32: nostra omnium delicta, Greg. M. Lit. Sacram. N. 820.—Rarely for the object-gen.:II.ne aspernere amorique nostro plusculum etiam quam concedet veritas, largiare,
Cic. Fam. 5, 12, 3.—In partic.A.Of or belonging to us, one of ours, one of us, our friend, ours:B.certe tu me alienabis numquam quin noster siem,
Plaut. Am. 1, 1, 243; cf. id. Mil. 2, 5, 20:noster est,
he belongs to us, is of our house, id. ib. 2, 3, 79; id. As. 1, 1, 43; 2, 2, 86; Cic. Q. Fr. 1, 1, 3:Ciceronem nostrum quid tibi commendem?
id. ib.:impedimentis castrisque nostri potiti sunt,
i. e. our men, Caes. B. G. 1, 26:o noster misericors quid facis?
Cic. Pis. 8, 17:ut ait poëta ille noster,
id. Rab. Post. 10, 28; id. Sen. 7, 24; id. Tusc. 5, 36, 103; Col. 1, 3, 26; 2, 8, 1; cf.:hic noster, quem principem ponimus,
i. e. he of whom we are speaking, Cic. Or. 28, 99:divi, quorum est potestas nostrorum hostiumque,
Liv. 8, 9: quisquis es, Noster eris, a formula made use of on receiving a deserter into the army, Liv. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 2, 148:noster esto, an expression of assent and applause,
Plaut. Mil. 3, 3, 25; id. Bacch. 3, 3, 39: minume istuc faciet noster Daemones, our good friend Dæmones, i. e. I, id. Rud. 4, 7, 19; so,novi ego nostros,
id. Ep. 1, 2, 45; id. Stich. 1, 2, 26:per totum hoc tempus subjectior in diem et horam Invidiae noster,
Hor. S. 2, 6, 48; v. Orell. ad h. l.—In addressing a person, dear, good:C.o Syre noster, salve, quid fit? quid agitur? etc.,
Ter. Ad. 5, 5, 2.—Convenient for us, favorable to us:nostra loca,
Liv. 9, 19:hora nostra est,
Sil. 12, 193. -
9 religo
1. re-ligo, āvī, ātum, āre, I) zurückbinden, hinterbinden, aufbinden, anbinden, befestigen, a) eig.: α) übh.: virginem, Ov.: rite equos, anspannen, Verg.: religato revinctoque navigio trahi, in einem an ein anderes gebundenen u. befestigten Fahrzeuge, Plin.: manibus suā sponte religatis, Curt.: rel. herbam desectam, zusammenbinden, Colum. – m. Abl. (womit?), remos struppis, Liv. Andr. fr.: ea tigna laminis (mit Schienen) catenisque, Caes.: trabes axibus, mit Bohlen verbinden, Caes.: fissas taleas ferularum lineo funiculo, aufbinden, Colum.: religatus brachia (an den A.) nodo, Tibull.: captiva corpora religantes velis ac funibus suspendere, Flor.: ferreis manibus iniectis navem, festhalten, Caes.: tabulas catenis, anbinden, Pompon. dig.: robora catenis, zusammenbinden, Lucan.: ne religer (gefesselt werde) durā captiva catenā, Ov. – m. ad u. Akk., restim ad pinnam muri, Liv.: mala ad maiores ramos, Colum.: caput ad pedes, Veget.: alqm ad currum, Cic. u.a.: alqm ad palum, Val. Max.: alqm ad saxum, Hieron.: ad duras religata brachia (an den A.) cautes, Ov. – m. inter u. Akk., alqm inter duos currus, Flor. 1, 3, 8. – m. post u. Akk., manus post tergum, Vell. u. Curt.: manus post terga, Suet. – m. in u. Abl., funem in stipite, Ov. – m. ex (auf) u. Abl., storias ex tribus partibus, quae ad hostes vergebant, religaverunt, Caes. b. c. 2,————9, 4 (vgl. unten no. γ). – m. ab (von aus = an) u. Abl., funiculum a puppi, Cic.: funem ab umeris, Plin. (vgl. unten no. γ). – m. pro u. Abl., canem pro foribus, Suet. Vit. 16. – m. bl. Abl. (an, auf), retinacula mulae saxo, Hor.: vincula laquei foribus, Ov.: tabulam adversam fronti (vorn an der Stirn) cornibus (an den H.), Colum.: religari quadrigis (v. Pers.), Aur. Vict. – β) das Haar aufbinden, alci (jmdm. zuliebe) flavam comam, Hor.: capillum in vertice, Tac.: Lyde in comptum Lacaenae more comam religata nodum, das Haar in einem Wulst aufgebunden, Hor. – u. das Haar od. die Schläfe umwinden, quā (hederā) crines religata fulges, Hor.: tempora religata feno recenti, Ov. – γ) ein Schiff od. ein Schiffstau am Ufer anbinden, befestigen, m. Abl. (womit?), funem, quo navis religata est, praecīdere, ICt.: m. ad u. Akk., naves ad terram, Caes.: m. in u. Abl., religata in litore pinus (Schiff), Ov.: m. ab od. ex u. Abl., ab (an) aggere classem, Verg.: herboso ab aggere funem, Ov.: funem ab Emathio litore, poet. = am emath. U. landen, Lucan.: funes ex arboribus ibi (= in ripis) natis, Gaius dig. 1, 8, 5 pr. – m. Abl. (wo?) poet. = wo landen, iactatam udo litore navim, Hor.: classem litore Threīcio, Ov.: barbarā funem orā, Sen. poët. – b) übtr.: quae (prudentia) si extrinsecus religata pendeat, wenn sie an Außendinge geknüpft u. von ihnen abhängig wäre, Cic. Tusc. 3, 37: hoc vinculo pietatis————obstricti deo et religati, Lact. 4, 28, 3 (vgl. 4, 28, 12; epit. 69, 5): dapibusque simul religataque somno agmina, gefesselt, Claud. VI. cons. Hon. 472. – II) losbinden, ait haec minax Cybebe religatque iuga manu, Catull. 63, 84: funem in Cretam, poet. = nach Kreta absegeln, Catull. 64, 174: providendum est omnibus annis vitem resolvi et religari, Pallad. 3, 13, 2.———————— -
10 nec or neque
nec or neque (in nec the negation is more prominent, in neque the connective), adv. and conj. [1 ne+que]. I. Without a correl. particle, and not, also not, nor: quia non viderunt, nec sciunt: delubra esse in urbibus censeo, nec sequor magos, etc.—Negativing a single word: illa se negat, Neque eum aequom ait facere, T.: Et vidi et perii, nec notis ignibus arsi, O.: nec dubie ludibrio esse miserias suas, L.: nec idcirco minus: neque eo minus, L.: neque eo secius, N.—With adversative particles, nor yet, nor however, and yet not, but yet not: castra propere movit... Neque tamen Antonius procul aberat, S.: nec despero tamen: neque vero multum interest.—With enim, for... not, and in fact... not, and yet... not: neque enim erat cuiquam dubium: nec enim' licebat: Dixerat haec Tellus, neque enim tolerare potuit, etc., O.—With non (sometimes written necnon), introducing an emphatic affirmation, and assuredly, and certainly, and besides, and indeed: neque haec tu non intellegis: Tunc mihi praecipue, nec non tamen ante, placebas, O.: neque non me tamen mordet aliquid.—Poet., as a mere connective, also, besides, as well, too: Nec non et gemini custodes Praecedunt, V.—With dum (sometimes written necdum), and not yet, nor yet: si scis, neque dum Romā es profectus, scribas, etc.: necdum tamen ego Quintum conveneram.— Introducing a negative clause of purpose, result, or command, and... not: recordare enim... nec hoc pertimueris: profanum esto, neque scelus esto, L.: Transque caput iace, nec respexeris, V.: (diem) lucro Appone, nec dulcīs amores Sperne, H.: date munera templis, Nec timidā gaudete fide, O.: Nec tu mensarum morsūs horresce, V.: nec tempora perde precando, O.: nunc ut ea praetermittam, neque eos appellem, etc.: ut secundae classis vocarentur, nec umquam descenderent, L.: orare coepit, ne enuntiaret nec se proderet, N.: conspirasse, ne manūs ad os cibum ferrent, nec os acciperet datum, L.—Praegn., and not even, not even, and... too: cum praesertim nec nos temperemus imperiis, L.: ne quid praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent, L.: equi non velocitate conspicui; sed nec docentur, etc., T.—Without connective force, not: magistratus nec oboedientem civem coërceto: alter, qui nec procul aberat, L.— II. With a correlative particle.—With neque or nec, neither... nor: nam certe neque tum peccavi, cum... neque cum, etc.: mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos: haec si neque ego neque tu fecimus, T.: Sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam, Iu.: nemo umquam neque poëta neque orator fuit, qui, etc.—Followed by et or -que in an affirmative clause, on the one hand not... and on the other hand; not only not... but also: id neque amoris mediocris et ingeni summi iudico: ut neque vestitūs praeter pellīs haberent quicquam, et lavarentur in fluminibus, Cs.: ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poenā vos salvi esse possitis.—Preceded by et in an affirmative clause, on the one hand... on the other not, not only... but also not: ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo: patebat via et certa neque longa. -
11 neque
nĕ-que or nec (used indifferently before vowels and consonants. The notion that nec in class. prose stands only before consonants is wholly unfounded. Ap. Cic. in the Rep. alone we find nec nineteen times before vowels; viz.: nec accipere, 3, 13, 23: nec alios, 2, 37, 62: nec enim, 1, 24, 38; 6, 25, 27: nec esset, 5, 5, 7: nec ex se, 6, 24, 27:I.nec id, 1, 1, 1: nec inportatis, 2, 15, 29: nec in, 6, 23, 25: nec inconstantiam, 3, 11, 18: nec injussu, 6, 15, 15: nec ipsius, 1, 26, 41: nec ipsum, 6, 24, 27: nec ulla, 1, 34, 51: nec ullo, 1, 37, 58: nec una, 2, 1, 2: nec hic, 3, 33, 45: nec hominis, 2, 21, 37: nec hunc, 6, 25, 29. Cf. also such passages as neque reliquarum virtutum, nec ipsius rei publicae,
Cic. Rep. 1, 26, 41:dabo tibi testes nec nimis antiquos nec ullo modo barbaros,
id. ib. 1, 37, 58:nec atrocius... neque apertius,
id. Tull. 1, 2:nec homo occidi nec consulto, etc.,
id. ib. 14, 34. The true distinction is, that in the form nec the negation is more prominent; in the form neque, the connective force of the particle; cf. Hand, Turs. 4, p. 94 sq.), adv. and conj. [ne-que], not; and not, also not.Adv., like ne, in ante-class. Latinity (v. ne, I.) as a general negative particle, = non, not (usually in the form nec. In class. Lat. this usage seems to be confined to certain formulae, as nec opinans, nec procul abesse, nec mancipi, etc.; v. infra): nec conjunctionem grammatici fere dicunt esse disjunctivam, ut: nec legit, nec scribit: cum si diligentius inspiciatur, ut fecit Sinnius Capito, intellegi possit, eam positam esse ab antiquis pro non, ut et in XII. est: AST EI CVSTOS NEC ESCIT, Paul. ex Fest. p. 162 Müll.:II.SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, etc., Lex XII. Tab. (v. App. III. tab. 5): SI AGNATVS NEC ESCIT, etc., ib.: magistratus nec obedientem civem coërceto,
Cic. Leg. 3, 3, 6:senatori, qui nec aderit, culpa esto,
id. ib. 3, 4, 11:bruti nec satis sardare queunt,
Naev. 1, 4; 1, 7:tu dis nec recte dicis: non aequum facis,
Plaut. Bacch. 1, 2, 11:nec recte,
id. As. 1, 3, 3; 2, 4, 65; id. Most. 1, 3, 83; Cat. 30, 4:alter, qui nec procul aberat,
Liv. 1, 25, 10:nec ullus = nullus: cui Parcae tribuere nec ullo vulnere laedi,
Verg. Cir. 269:differentia mancipi rerum et nec mancipi,
Gai. Inst. 2, 18 sq. —Form neque: si quid tibi in illisce suovitaurilibus lactentibus neque satisfactum est, etc., an old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 4: neque opinantes insidiatores, Auct. B. Afr. 66; Auct. B. Alex. 75.Conj., in all periods and kinds of composition.A.In gen., = et non, and not, also not.1.Alone.(α).When the negative applies to the principal verb of the clause: multumque laborat, Nec respirandi fit copia, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 437 Vahl.):(β).illa quae aliis sic, aliis secus, nec iisdem semper uno modo videntur, ficta esse dicimus,
Cic. Leg. 1, 17, 47:delubra esse in urbibus censeo, nec sequor magos Persarum, quibus, etc.,
id. ib. 2, 10, 26; id. N. D. 1, 29, 81; id. Rep. 2, 1, 2:quae mei testes dicunt, quia non viderunt nec sciunt,
id. Tull. 10, 24:non eros nec dominos appellabant eos... sed patres et deos. Nec sine causā. Quid enim? etc.,
id. Rep. 1, 41, 64:illa, nec invideo, fruitur meliore marito,
Ov. H. 2, 79.—Less freq. when the negative applies to some other word:2.nec inventas illas toto orbe pares vires gloriatur,
Just. 11, 9, 5:et vidi et perii, nec notis ignibus arsi,
Ov. H. 12, 33:Anguibus exuitur tenui cum pelle vetustas, Nec faciunt cervos cornua jacta senes ( = et faciunt non senes),
id. A. A. 3, 77:neque eum aequom facere ait,
Ter. Phorm, 1, 2, 64:nec dubie ludibrio esse miserias suas,
Liv. 2, 23, 14; 2, 14, 2; esp. in the phrases nec idcirco minus, nec eo minus, nec eo secius, neque eo magis;thus: nec idcirco minus,
Cic. de Or. 2, 35, 151:neque eo minus,
Liv. 41, 8, 8; Suet. Oth. 2; id. Vesp. 24:neque eo secius,
Nep. Att. 2, 2:neque eo magis,
id. Eum. 4, 2; id. Paus. 3, 5; id. Att. 8, 5:cum consules in Hernicos exercitum duxissent, neque inventis in agro hostibus, Ferentinum urbem cepissent,
Liv. 7, 9, 1.—So, nec ullus, nec quisquam, for et nullus, et nemo, etc.:3.nec ullo Gallorum ibi viro, etc.,
Liv. 38, 25, 3; Tac. Agr. 16:nec quidquam magis quam ille, etc.,
Curt. 4, 2, 8.—With vero, enim, autem, tamen:B.neque vero hoc solum dixit, sed ipse et sentit et fecit,
Cic. de Or. 1, 53, 229:nec vero jam meo nomine abstinent,
id. Rep. 1, 3, 6: nec enim respexit, etc., id. Clod. et Cur. 4, 4; id. Lael. 10, 32:neque enim tu is es, qui, qui sis nescias,
id. Fam. 5, 12, 6:nec tamen didici, etc.,
id. Rep. 2, 38, 64:neque autem ego sum ita demens, ut, etc.,
id. Fam. 5, 12, 6.—In partic.1.Nec [p. 1202] = ne... quidem, not even (in Liv. and later writers;2.in Cic. dub. since B. and K. read ne... quidem,
Cic. Ac. 1, 2, 7; id. Tusc. 1, 26, 65; id. Cat. 2, 4, 8; cf.Hand, Turs. 4, 105 sqq.): ne quid ex antiquo praeter sonum linguae, nec eum incorruptum, retinerent,
Liv. 5, 33, 11:Maharbal nec ipse eruptionem cohortium sustinuit,
id. 23, 18, 4:nec nos,
id. 3, 52, 9; 34, 32, 9; 37, 20, 8; 38, 23, 3;40, 20, 6: non spes modo, sed nec dilatio,
Just. 11, 8, 4:tam pauper, quam nec miserabilis Irus,
Mart. 6, 77, 1; 5, 70, 6: Juv. 2, 151:interrogatus, an facta hominum deos fallerent, nec cogitata, inquit,
Val. Max. 7, 2, ext. 8; Tac. G. 6:nec ipse,
Suet. Claud. 46; Flor. 1, 15, 3; Lact. 5, 13, 12; Amm. 14, 10, 3.—Nec = etiam non (freq. in Quint.):3.ut, si in urbe fines non reguntur, nec aqua in urbe arceatur,
Cic. Top. 4, 23; id. Fin. 1, 11, 39:nec si quid dicere satis non est, ideo nec necesse est,
Quint. 1, 1, 21:quod in foro non expedit, illic nec liceat,
id. 9, 2, 67; 5, 10, 86; 12, 3, 6;2, 13, 7: sed neque haec in principem,
Tac. A. 4, 34; 3, 29; 2, 82.—Neque (nec)... neque (nec), neither... nor: quae neque Dardaniis campis potuere perire, Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 360 Vahl.):4.nam certe neque tum peccavi, cum... neque cum, etc.,
Cic. Att. 8, 12, 2:nec meliores nec beatiores,
id. Rep. 1, 19, 32:mors nec ad vivos pertineat nec ad mortuos,
id. Tusc. 1, 38, 91:virtus nec eripi nec surripi potest umquam: neque naufragio neque incendio amittitur,
id. Par. 6, 3, 51: neque ego neque Caesar, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:haec si neque ego neque tu fecimus,
Ter. Ad. 1, 2, 23; so,non... nec... neque... neque: perspicuum est, non omni caussae, nec auditori neque personae neque tempori congruere orationis unum genus,
Cic. de Or. 3, 55, 210.—The second nec is rarely placed after a word in the clause ( poet.):nec deus hunc mensā, dea nec dignata cubili est,
Verg. E. 4, 63; id. A. 4, 365; 696:sed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam,
Juv. 14, 43.—With a preceding negative, which, however, does not destroy the negation contained in neque... neque:non mediusfidius prae lacrimis possum reliqua nec cogitare nec scribere,
Cic. Att. 9, 12, 1:ut omnes intellegant, nihil me nec subterfugere voluisse reticendo nec obscurare dicendo,
id. Clu. 1, 1:nulla vitae pars neque publicis neque privatis, neque forensibus neque domesticis, neque si tecum agas, neque si cum altero contrahas vacare officio potest,
id. Off. 1, 2, 4:nemo umquam neque poëta neque orator fuit, qui, etc.,
id. Att. 14, 20, 3; 8, 1, 3; Liv. 38, 50, 11.—Neque (nec)... et (que), and et... neque (nec), when one clause is affirmative, on the one hand not... and on the other hand; not only not... but also; or the contrary, on the one hand... and on the other hand not; not only... but also not.a.Neque (nec)... et (que):b.id neque amoris mediocris et ingenii summi et sapientiae judico,
Cic. Att. 1, 20, 1:animal nullum inveniri potest, quod neque natum umquam sit, et semper sit futurum,
id. N. D. 3, 13, 32; id. Off. 2, 12, 43; id. Brut. 58, 198; Caes. B. G. 4, 1; Tac. A. 3, 35:ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se fugiendam esse temperantiamque expetendam,
Cic. Fin. 1, 14, 48:perficiam, ut neque bonus quisquam intereat, paucorumque poenā vos omnes jam salvi esse possitis,
id. Cat. 2, 13, 28:sed nec illa exstincta sunt, alunturque potius et augentur cogitatione et memoriā,
id. Lael. 27, 104; Ov. M. 2, 42; 811.—Et... neque (nec):5.ego vero et exspectabo ea quae polliceris neque exigam nisi tuo commodo,
Cic. Brut. 4, 17:patebat via et certa neque longa,
id. Phil. 11, 2, 4:intellegitis et animum ei praesto fuisse, nec consilium defuisse,
id. ib. 13, 6, 13:et... nec... et... et,
id. Tusc. 5, 38, 112.—Neque (nec) non (also in one word, necnon), emphatically affirmative, and also, and besides, and indeed, and:b.nec haec non deminuitur scientia,
Varr. R. R. 1, 4, 4:neque meam mentem non domum saepe revocat exanimata uxor,
Cic. Cat. 4, 2, 3:nec vero non eadem ira deorum hanc ejus satellitibus injecit amentiam,
id. Mil. 32, 86:nec vero Aristoteles non laudandus in eo, quod, etc.,
id. N. D. 2, 16, 44: neque tamen illa non ornant, habiti honores, etc., id. de Or. 2, 85, 347:neque tristius dicere quicquam debeo hac de re, neque non me tamen mordet aliquid,
id. Fam. 3, 12, 2:nec non et sterilis, etc.,
Verg. G. 2, 53; id. A. 8, 461; Suet. Tit. 5.—In Varro and after the Aug. per., nec non (or as one word, necnon) freq. as a simple conjunction = et, and, and likewise, and so too, and also:6.ibi vidi greges magnos anserum, gallinarum, gruum, pavonum, necnon glirium, etc.,
Varr. R. R. 3, 2, 14; Col. 8, 15, 6:nec non et Tyrii per limina laeta frequentes Convenere,
Verg. A. 1, 707; Plin. 13, 22, 38, § 118:nec non etiam poëmata faciebat ex tempore,
Suet. Gram. 23:nec non et ante,
Vulg. 2 Reg. 23, 13:nec non et quasi,
id. 2 Par. 3, 16. —Neque (nec) dum (also in one word, necdum), and not yet, not yet:7.ille autem quid agat, si scis neque dum Romā es profectus, scribas ad me velim,
Cic. Att. 14, 10, 4; Cels. 5, 26, n. 33; Suet. Aug. 10; Juv. 11, 66:necdum tamen ego Quintum conveneram,
Cic. Att. 6, 3, 2:necdum etiam audierant inflari classica, necdum Impositos duris crepitare incudibus enses,
Verg. G. 2, 539; id. A. 11, 70.—Strengthened by tamen:philosophi summi, neque dum tamen sapientiam consecuti, nonne intellegunt in summo se malo esse?
Cic. Tusc. 3, 28, 68; id. Att. 6, 3, 3:et necdum (post-Aug.),
and not yet, Plin. Pan. 14, 1.—Nec... quidem; v. quidem.—C.Neque = et ne or neve.1.Expressing negative purpose.(α).After ut (class.):(β).ut ea, quae regie statuit in aratores, praetermittam neque eos appellem, a quibus, etc.,
Cic. Verr. 2, 3, 48, § 115:hortemur liberos nostros, ut animo rei magnitudinem complectantur, neque eis praeceptis quibus utuntur omnes, ut consequi posse confidant, etc.,
id. de Or. 1, 5, 19:peterent ut dediticiis suis parcerent, neque in eum agrum arma inferrent,
Liv. 7, 31, 4; 1, 2, 4; 3, 52, 11; 27, 20, 12.—After ne (not ante-Aug.):2.conspirāsse inde, ne manus ad os cibum ferrent, nec os acciperet datum, nec dentes conficerent,
Liv. 2, 32, 10; 3, 21, 6; 4, 4, 11; 26, 42, 2.—In a prohibition (rare):D.nec id mirati sitis, priusquam, etc.,
Liv. 5, 53, 3:nec a me nunc quisquam quaesiverit, quid, etc.,
id. 9, 9, 9:nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,
id. 23, 5, 3.—In contrasts, but not, not however (class.):ubi aetas tantum modo quaestui neque luxuriae modum fecerat,
Sall. C. 24, 3:gloriosa modo neque belli patrandi,
id. J. 88, 4:consulatus sine ulla patrum injuriā, nec sine offensione fuit,
Liv. 3, 55, 1:oppida oppugnata nec obsessa sunt,
id. 5, 12, 5; Plin. Ep. 3, 1, 9; Quint. 8, 6, 74; Tac. Agr. 8. -
12 sicut
I.Lit.A.With a separate clause.(α).Form sicut:(β).sicut dixi, faciam,
Plaut. Trin. 3, 2, 59:clanculum, sicut praecepi,
id. ib. 3, 3, 76:nempe sicut dicis (shortly after: ita ut dicis),
id. Aul. 2, 4, 15; so,sicut dicis,
id. Bacch. 4, 4, 67; id. Men. prol. 74:hae sunt, sicut praedico,
id. Most. 3, 2, 84; cf. id. Bacch. 3, 6, 20:stultitia magna est, Hominem amatorem ad forum procedere, etc.... sicut ego feci stultus,
id. Cas. 3, 3, 4:si ille huc redibit, sicut confido affore,
id. Capt. 3, 5, 38:sic ut tu huic potes,
id. ib. 5, 1, 16:primum Montem Sacrum, sicut erat in simili causā antea factum, deinde Aventinum (occupasse),
Cic. Rep. 2, 37, 63; 6, 18, 19:sicut ait Ennius,
id. ib. 1, 41, 64; cf.:sicut sapiens poëta dixit,
id. Par. 5, 1, 34:ut se quoque, sicut socios, dignos existimetis,
id. Imp. Pomp. 5, 13:valeant preces apud te meae, sicut pro te hodie valuerunt,
Liv. 23, 8:consules turpissimi, sicut hi recentes rerum exitus declararunt,
Cic. Planc. 35, 86:sicut summarum summa est aeterna,
Lucr. 5, 361:sicut Cicero dicit,
Quint. 9, 3, 83:sicut ostendimus,
id. 11, 3, 174 al. —Form sicuti:b.sicuti dixi prius,
Plaut. Rud. 4, 4, 67:habuit ille, sicuti meminisse vos arbitror, permulta signa,
Cic. Cael. 5, 12:sicuti me quoque erroris mei paenitet,
id. ib. 6, 14:urbem Romam, sicuti ego accepi, condidere atque habuere initio Trojani,
Sall. C. 6, 1:sicuti dignum erat,
Quint. 11, 3, 148.—Corresp. to ita, itidem, sic.(α).Form sicut:(β).sicut tuom vis gnatum tuae Superesse vitae, Ita te obtestor, etc.,
Plaut. As. 1, 1, 1: sicut verbis nuncupavi, ita pro republicā Quiritium... legiones mecum Dis Manibus devoveo, an old formula in Liv. 8, 9:sicut coronatus laureā coronā oraculum adisset, ita, etc.,
id. 23, 11; 21, 13; Quint. 1, 2, 26; 9, 1, 8; 9, 3, 100;10, 1, 1: sicut medico diligenti natura corporis cognoscenda est, sic equidem, etc.,
Cic. de Or. 2, 44, 186:sicut magno accidit casu, ut, etc.... sic magnae fuit fortunae, etc.,
Caes. B. G. 6, 30:sicuti merci pretium statuit... Itidem divos dispertisse vitam humanam aequom fuit,
Plaut. Mil. 3, 1, 131.—Form sicuti:B.sicuti... ita,
Caes. B. C. 3, 15; cf. infra, B. b.—Without a separate verb (so most freq.).(α).Form sicut:(β).sicut fortunatorum memorant insulas (is est ager),
Plaut. Trin. 2, 4, 148:sicut familiae,
id. Men. prol. 74; id. Cas. 2, 6, 46: te esse sapientem, nec sicut vulgus, sed ut eruditi solent appellare sapientem, Cic. Lael. 2, 6:Graeciae, sicut apud nos, delubra magnifica,
id. Rep. 3, 9, 14:non debent esse amicitiarum sicut aliarum rerum satietates,
id. Lael. 19, 67:ut tuo judicio uteretur, sicut in rebus omnibus,
id. Ep. ad Brut. 1, 5, 3; id. Tusc. 1, 17, 40:provinciam suam hanc esse Galliam, sicut illam nostram,
Caes. B. G. 1, 44; 6, 19:nihil me, sicut antea, juvat Scribere versiculos,
Hor. Epod. 11, 1 et saep.:hunc, sicut omni vitā, tum petentem premebat nobilitas,
Liv. 39, 41; 34, 9, 10:nec sicut vulnere sanguis,
Luc. 3, 638 Drak. N. cr. —Form sicuti:b.me amicissime cottidie magis Caesar amplectitur: familiares quidem ejus, sicuti neminem,
Cic. Fam. 6, 6, 13: sicuti te, Lucil. ap. Non. p. 174, 33.—Corresp. to ita, item, sic, etc. (cf. supra, A. b.):II.praecipuum lumen sicut eloquentiae, ita praeceptis quoque ejus, dedit M. Tullius,
Quint. 3, 1, 20; so id. 8, prooem. § 29; 9, 1, 18;10, 1, 14: sicut in foro non bonos oratores, item in theatro actores malos perpeti,
Cic. de Or. 1, 26, 118:illi, sicut Campani Capuam, sic Rhegium habituri perpetuam sedem erant,
Liv. 28, 28:sicut in vitā, in causis quoque,
Quint. 12, 1, 13; cf. Liv. 9, 17 Drak. N. cr. —In partic.A.With an accessory idea of cause, inasmuch as, since (perh. only in the two foll. passages):B.nunc occasio'st faciundi, prius quam in urbem advenerit, sicut cras hic aderit, hodie non venerit,
Plaut. Ep. 2, 2, 87:quo lubet, sicut soror Ejus huc gemina advenit Ephesum,
id. Mil. 4, 1, 28 Brix ad loc.; cf. id. Pers. 1, 3, 57.—Pregn.: sicut est, erat, etc., in confirmation of a former proposition, as indeed it is ( was), as it really is ( was), as is ( was) the fact (class.;C.a favorite expression with Cic.): sint nobis isti, qui de ratione vivendi disserunt, magni homines, ut sunt,
Cic. Rep. 3, 3, 4:huc accedit, quod, quamvis ille felix sit, sicut est, tamen, etc.,
id. Rosc. Am. 8, 22:sit ista res magna, sicut est,
id. Leg. 1, 5, 17; Liv. 7, 35:sit licet, sicut est, ab omni ambitione longe remotus,
Plin. Ep. 5, 15, 2:illa, quamvis ridicula essent, sicut erant, mihi tamen risum non moverunt,
Cic. Fam. 7, 32, 3:secundam eam Paulus, sicut erat, victoriam ratus,
Liv. 45, 7:poteratque viri vox illa videri, sicuti erat,
Ov. M. 12, 205:quamvis scelerati illi fuissent, sicuti fuerunt, pestiferi cives tamen, etc.,
Cic. de Or. 1, 53, 230.—Less freq. with other verbs:quamvis enim multis locis dicat Epicurus, sicut dicit, satis fortiter de dolore, tamen, etc.,
Cic. Off. 3, 33, 117 Beier:quamquam in consuetudine cottidianā perspexisses, sicuti perspicies,
id. Fam. 3, 10, 2:quod fore, sicut accidit, videbat,
Caes. B. G. 5, 58:terrendi magis hostes erant quam fallendi, sicut territi sunt,
Liv. 25, 24.— Strengthened by re verā:apud nos, re verā sicut sunt, mercenarii scribae existimantur,
Nep. Eum. 1, 5.—For introducing a term of comparison, as it were, like, as, as if, = tamquam (class.):D.ut sese splendore animi et vitae suae sicut speculum praebeat civibus,
Cic. Rep. 2, 42, 69:qui, sicut unus paterfamilias, loquor,
id. Inv. 2, 5, 19:quod me sicut alterum parentem et observat et diligit,
id. Fam. 5, 8, 4:(natura) rationem in capite sicut in arce posuit,
id. Tusc. 1, 10, 20; id. de Or. 1, 29, 132:ex his duabus diversis sicuti familiis unum quoddam est conflatum genus,
id. Inv. 2, 3, 8:ab ejus (cornus) summo, sicut palmae, rami quam late diffunduntur,
Caes. B. G. 6, 26 fin.:multi mortales vitam sicut peregrinantes transegere,
Sall. C. 2, 8; 31, 5; 38, 3; id. J. 60, 4; Liv. 7, 11.—For introducing an example, as, as for instance, etc. (class.):E.quibus in causis omnibus, sicut in ipsā M.' Curii... fuit summa de jure dissensio,
Cic. de Or. 1, 56, 238; Nep. Dat. 9:omnibus periculis, sicut cum Spartam oppugnavit,
id. Pel. 4: sicuti cum, Lucil. ap. Non. p. 154, 27: sicuti si, Enn. ap. Gell. 3, 14, 5 (Ann. v. 344 Vahl.); Quint. 9, 3, 89; so id. 9, 3, 16; 9, 3, 91; 7, 2, 17; 8, 3, 51; Suet. Aug. 56; 85 al.—Sicut eram, erat, etc., like the Gr. hôs eichon, to denote an unchanged condition of the subject in a new state of action, just as I ( he, etc.) was ( poet. and in post-Aug. prose):F.sicut eram, fugio sine vestibus,
Ov. M. 5, 601; 6, 657:sicut erat, rectos defert in Tartara currus,
Stat. Th. 7, 820; so, sicut erat, id. ib. 3, 680; 4, 803; 10, 37; Luc. 2, 365:ille, sicut nudatus erat, pervenit ad Graecos,
Curt. 9, 7, 10; 10, 4, 2:sicut erat togatus,
Suet. Claud. 34; Just. 14, 4, 1; 26, 2, 4 al.:sicut erant,
Ov. M. 3, 178; Suet. Calig. 45; id. Oth. 8:sicut erit,
Tib. 3, 1, 18.—Less freq. with another verb:sicut curru eminebat, oculos circumferens,
Curt. 4, 14, 9:praecipitatum in flumen, sicut vestitus advenerat,
Suet. Claud. 9.—Form sicuti:sicuti erat, cruentā veste, in castra pervenit,
Curt. 8, 3, 10 —A few times in Sallust with an accessory hypothetical signif., as if, just as if, = quasi:G.alii sicuti populi jura defenderent, pars, etc.,
Sall. C. 38, 3:sicuti jurgio lacessitus foret, in Senatum venit,
id. ib. 31, 5:sicuti audiri a suis aut cerni possent, etc.,
id. J. 60, 4:sicuti salutatum introire ad Ciceronem,
id. C. 28, 1.— -
13 subicio
I.Lit., to throw, lay, place, or bring under or near (cf. subdo); in all senses construed with acc. and dat., or with acc. and sub and acc.; not with sub and abl. (v. Madvig. ad Cic. Fin. 2, 15, 48; cf. II. B. 2. infra).A.In gen.: si parum habet lactis mater, ut subiciat (agnum) sub alterius mammam. Varr. R. R. 2, 1, 20:B.manum ventri et sub femina (boum),
Col. 6, 2, 6: nonnulli inter carros rotasque mataras ac tragulas subiciebant, discharged their javelins and darts below, i. e. between the wagons and the wheels, Caes. B. G. 1, 26:biremes, subjectis scutulis, subduxit,
id. B. C. 3, 40:ligna et sarmenta circumdare ignemque circum subicere coeperunt,
Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69; cf.:ignes tectis ac moenibus,
id. Cat. 3, 1, 2:ignem,
id. Rab. Post. 6, 13; Auct. B. Afr. 87, 1; 91, 3; Ov. M. 1, 229 al.:faces,
Cic. Mil. 35, 98; Vell. 2, 48, 3; Val. Max. 5, 5, 4:bracchia pallae,
Ov. M. 3, 167:eburnea collo Bracchia,
id. Am. 3, 7, 7:scuto sinistram, Canitiem galeae,
id. Tr. 4, 1, 74:laxiorem sinum sinistro bracchio,
Quint. 11, 3, 146:umeros lecto,
Val. Max. 4, 1, 12:pallium togae,
id. 2, 2, 2:ova gallinis,
Plin. 18, 26, 62, § 231; 10, 59, 79, § 161:cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,
Cic. Rep. 1, 16:ossa subjecta corpori,
id. N. D. 2, 55, 139 et saep:sub aspectum omnium rem subicit,
Auct. Her. 4, 47, 60:res sub oculos,
Quint. 8, 6, 19:aliquid oculis,
Cic. Or. 40, 139; Liv. 3, 69; Quint. 2, 18, 2:oves sub umbriferas rupes,
to place near, close to, Varr. R. R. 2, 2, 11:castris legiones,
Caes. B. C. 3, 56:aciem suam castris Scipionis,
id. ib. 3, 37:se iniquis locis,
id. ib. 3, 85:terram ferro,
to throw up with the share, to plough up, Cic. Leg. 2, 18, 45 Moser N. cr.: corpora saltu Subiciunt in equos, throw up, i. e. mount, Verg. A. 12, 288:pavidum regem in equum,
to set, Liv. 31, 37:me e postremo in tertium locum esse subjectum,
have been brought, Cic. Toga Cand. Fragm. p. 522 Orell.: copias integras vulneratis defessisque subiciebat, i. e. put in the place of, substituted, Auct. B. Alex. 26, 2.—Hence ( poet.): se subicere, to mount, grow:quantum vere novo viridis se subicit alnus,
shoots up, Verg. E. 10, 74:laurus Parva sub ingenti matris se subicit umbrā,
id. G. 2, 19 Forbig. ad loc.—In partic.1.To hand to, supply:2.cum ei libellum malus poëta de populo subjecisset,
Cic. Arch. 10, 25:ipse manu subicit gladios ac tela ministrat,
Luc. 7, 574.—To substitute false for true; to forge, counterfeit (syn.:3.suppono, substituo): testamenta,
Cic. Phil. 14, 3, 7:testamentum mariti,
Quint. 9, 2, 73:locupleti falsum testamentum,
Val. Max. 9, 4, 1:partum,
Dig. 25, 4, 1 fin.:falsum aliquid,
Quint. 12, 3, 3:aes pro auro in pignore dando,
Dig. 13, 7, 36:fratrem suum,
Just. 1, 9.—To suborn:II.subicitur L. Metellus ab inimicis Caesaris, qui hanc rem distrahat,
Caes. B. C. 1, 33:testes frequenter subici ab adversario solent,
Quint. 5, 7, 12:suspitione subjecti petitoris non carebit,
id. 4, 2, 96.Trop.A.In gen.1.To submit, subject:2.ea quae sub sensus subjecta sunt,
Cic. Ac. 2, 23, 74:res, quae subjectae sunt sensibus,
id. Fin. 5, 12, 36; id. Ac. 1, 8, 31:cogitationi aliquid subicere,
submit, id. Clu. 2, 6; Quint. 5, 12, 13;ait (Epicurus), eos neque intellegere neque videre, sub hanc vocem honestatis quae sit subicienda sententia,
i. e. what meaning is to be attributed to it, Cic. Fin. 2, 15, 48 B. and K.; Madvig. ad loc.; cf.:huic verbo (voluptas) omnes qui Latine sciunt duas res subiciunt, laetitiam in animo, commotionem suavem jucunditatis in corpore,
id. ib. 2, 4, 13:dico eum non intellegere interdum, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae res huic voci subiciatur,
id. ib. 2, 2, 6; cf.: quaeritur, quae res ei (nomini) subicienda sit, Quint. 7, 3, 4.—To substitute:B.mutata, in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet,
Cic. Or. 27, 92; so Quint. 3, 6, 28:aliud pro eo, quod neges,
id. 6, 3, 74 et saep.—In partic.1.Pregn., to place under, to make subject, to subject:2.subiciunt se homines imperio alterius et potestati,
i. e. submit, Cic. Off. 2, 6, 22; cf. Caes. B. G. 7, 1:exteras gentes servitio,
Liv. 26, 49:Albius et Atrius quibus vos subjecistis,
id. 28, 28, 9:ut alter alterius imperio subiceretur,
id. 28, 21, 9:gentem suam dicioni nostrae,
Tac. A. 13, 55; Curt. 8, 1, 37; cf.:Gallia securibus subjecta,
Caes. B. G. 7, 77:omnia praeter eam (virtutem) subjecta, sunt sub fortunae dominationem,
Auct. Her. 4, 17, 24:nos sub eorum potestatem,
id. 2, 31, 50:matribus familias sub hostilem libidinem subjectis,
id. 4, 8, 12:sub aspectus omnium rem subjecit,
id. 4, 47, 60; cf.:deos penatis subjectos esse libidini tribuniciae,
Cic. Dom. 40, 106:populum senatui,
Val. Max. 8, 9, 1:si virtus subjecta sub varios incertosque casus famula fortunae est,
Cic. Tusc. 5, 1, 2:id quod sub eam vim subjectum est,
id. Top. 15, 58:cujus victus vestitusque necessarius sub praeconem subjectus est,
id. Quint. 15, 49 B. and K.:bona civium voci praeconis,
id. Off. 2, 23. 83;for which, simply reliquias spectaculorum,
to expose for sale, Suet. Calig. 38; so,delatores,
id. Tit. 8:hiemi navigationem,
to subject, expose, Caes. B. G. 4, 36:domum periculo,
Quint. 7, 1, 53:scelus fraudemque nocentis odio civium,
Cic. de Or. 1, 46, 202:fortunas innocentium fictis auditionibus,
id. Planc. 23, 56:aliquid calumniae,
Liv. 38, 48.—To subject or subordinate a particular to a general, to range or treat it under, append it to, etc.; in the pass., to be ranged under or comprised in any thing:3.quattuor partes, quae subiciuntur sub vocabulum recti,
Auct. Her. 3, 4, 7 B. and K.:unum quodque genus exemplorum sub singulos artis locos subicere,
id. 4, 2, 3; cf. with dat.:formarum certus est numerus, quae cuique generi subiciantur,
Cic. Top. 8, 33:qui vocabulum sive appellationem nomini subjecerunt tamquam speciem ejus,
Quint. 1, 4, 20; cf.:sub metum subjecta sunt pigritia, pudor, terror, etc.,
Cic. Tusc. 4, 7, 16; 4, 8, 19; Quint. 3, 5, 1:fas, justum, etc.... subici possunt honestati,
id. 3, 8, 26:dicere apte plerique ornatui subiciunt,
id. 1, 5, 1 et saep.—To place under in succession or order, in speaking or writing, i. e. to place after, let follow, affix, annex, append, subjoin (cf.:4.addo, adicio): post orationis figuras tertium quendam subjecit locum,
Quint. 9, 1, 36:longis (litteris) breves subicere,
id. 9, 4, 34:B litterae absonam et ipsam S subiciendo,
id. 12, 10, 32:narrationem prooemio,
id. 4, 2, 24; cf. id. 5, 13, 59:cur sic opinetur, rationem subicit,
adds, subjoins, Cic. Div. 2, 50, 104:quod subicit, Pompeianos esse a Sullā impulsos, etc.,
id. Sull. 21, 60:a quibusdam senatoribus subjectum est,
Liv. 29, 15, 1:subicit Scrofa: De formā culturae hoc dico, etc.,
Varr. R. R. 1, 7, 2:non exspectare responsum et statim subicere, etc.,
Quint. 9, 2, 15:edicto subjecisti, quid in utrumque vestrum esset impensum,
Plin. Pan. 20, 5 et saep.:vix pauca furenti Subicio,
i. e. answer, reply, Verg. A. 3, 314.—To comprehend under, collect or embrace in:5.per quam res disperse et diffuse dictae unum sub aspectum subiciuntur,
Cic. Inv. 1, 52, 98.—To bring forward, propose, adduce; to bring to mind, prompt, suggest, etc.:A.si meministi id, quod olim dictum est, subice,
Ter. Phorm. 2, 3, 40 Ruhnk.; cf.:cupio mihi ab illo subici, si quid forte praetereo,
Cic. Verr. 2, 5, 10, § 25:subiciens, quid dicerem,
id. Fl. 22, 53:quae dolor querentibus subicit,
Liv. 3, 48; 45, 18:nec tibi subiciet carmina serus amor,
Prop. 1, 7, 20:spes est Peliā subjecta creatis,
Ov. M. 7, 304.—Hence, sub-jectus, a, um, P. a.Of places, lying under or near, bordering upon, neighboring, adjacent:B.alter (cingulus terrae) subjectus aquiloni,
Cic. Rep. 6, 20:Heraclea, quae est subjecta Candaviae,
Caes. B. C. 3, 79:Ossa,
Ov. M. 1, 155:rivus castris Scipionis subjectus,
Caes. B. C. 3, 37:subjectus viae campus,
Liv. 2, 38: Armenia subjecta suo regno (opp. Cappadocia longius remota), Auct. B. Alex. 35, 2; 28, 3: genae deinde ab inferiore parte tutantur subjectae, Cic. N. D. 2, 57, 143.—(Acc. to II. B. 1.) Subjected, subject:C.si quidem Ea (natura deorum) subjecta est ei necessitati,
Cic. N. D. 2, 30, 77:servitio,
Liv. 26, 49, 8:subjectior in diem et horam Invidiae,
exposed, Hor. S. 2, 6, 47:ancipiti fortunae,
Val. Max. 7, 2, ext. 2:species, quae sunt generi subjectae,
subordinate, Quint. 5, 10, 57:tum neque subjectus solito nec blandior esto,
submissive, Ov. A. A. 2, 411; cf.:parcere subjectis et debellare superbos,
Verg. A. 6, 853.— Subst.: sub-jectus, i, m., an inferior, subject:(vilicus), qui, quid aut qualiter faciendum sit, ab subjecto discit,
Col. 1, 2, 4; 11, 1, 25:Mithridates ab omnibus subjectis singula exquirens, etc.,
Plin. 25, 2, 3, § 7.—In the later philos. and gram. lang.: subjec-tum, i, n. (sc. verbum), that which is spoken of, the foundation or subject of a proposition:omne quicquid dicimus aut subjectum est aut de subjecto aut in subjecto est. Subjectum est prima substantia, quod ipsum nulli accidit alii inseparabiliter, etc.,
Mart. Cap. 4, § 361; App. Dogm. Plat. 3, p. 34, 4 et saep.—* Adv.: subjectē (cf. B. supra), humbly, submissively:haec quam potest demississime et subjectissime exponit,
Caes. B. C. 1, 84 fin.
См. также в других словарях:
Ismaël Aït Djafer — (Argel, Argelia; 1 de marzo de 1929 París, Francia; 1 de mayo de 1995) fue un poeta, intelectual y políglota argelino. Contenido 1 Biografía 2 Obra 2.1 Obras … Wikipedia Español
NODUS Hyaenae — apud Lucanum l. 6. v. 672. ubi res omnes Magiae inservientes enumerat, Viscera non lyncis, non dirae nodus Hyaenae, Aristoteli ἡ πῆξις τῆς ὑαίνης, Magicus nodus est seu Defixio, quâ illaqueare eam omne animal, quodcumque ter lustraverit, dicit… … Hofmann J. Lexicon universale
VITTA — an quod eâ pectus vinciatur, instar vitis ligantis, Isidor. fascia fuit, quâ caput vinciretur. Perotto. Sic Rosinus, capitis ornamenta muliebris, Vittas vocat, quibus illae capillos colligabant, ex Ovidio, l. 1. Met. v. 477. Vitta coercebat… … Hofmann J. Lexicon universale
OCULI — I. OCULI manus, nutus, ad deridendum adhiberi soliti: quae proin tria iunxit Appuleius Metamor. 3. Nec quî laverim, quî terserim, quî domum rursum reverterim, prae rubore memini. Sie omnium Oculis, nutibus, ac denique manibus denotatus, impos… … Hofmann J. Lexicon universale
NIMBUS — I. NIMBUS apud Isidor. fasciola est transversa ex auro assuta inlinteo, quod est in fronte feminarum. Plautus, quo magis eam aspicio, tanto magis nimbata est. Frontem enim minutiorem laudi olim fuisse, supra diximus; unde frontes nimbis imminuere … Hofmann J. Lexicon universale
STRENA — I. STRENA a Graeco ςτρῆνος quod missa, ut quis luxurietur et in delitiis vivat, dabatur apud Romanos die religiosô, ominis boni gratiâ, Fest. ubi eam a numero, quô significatur alterum tertiumque venturum similis commodi, veluti Trenam,… … Hofmann J. Lexicon universale
SUPERSTITIO — Graecis Δεισιδαιμονία, Plutarcho definitur δόξα ἐμπαθὴς καὶ δέος ποιητικὴ ὑπόληψις ενταπεινοῦιτος καὶ συντρίβοντος τῆς ἄνθρωπον, οἰό μενόν τ᾿ εἶναι θεοὺς, εἶναι δὲ λυπηροὺς καὶ βλαβερούς. Nascitur nempe, ab immani divinitatis metu, quu Deum… … Hofmann J. Lexicon universale
Jean-Philippe Rameau — Jean Philippe Rameau … Wikipedia Español
VITRUM — quod visui pervium, recensetur Talmudicis inter tria beneficia, quae verbis illi Deuteron. c. 33. v. 19. Thesauri absconditi arenae, quibus e littorali arena, quae alioqui solet esse infecunda ac sterilis, magnas opes Zabulonitis accessuras… … Hofmann J. Lexicon universale
PISCIS — I. PISCIS Graecis dictus Νότιος, i. e. Australis, ut et Hygino in Poet. Astron. et Ciceroni in Arateis; Germanici Interpreti Magnus, qui de eo sic scribit. Piscis magnus, cuius nepotes dicuntur Pisces. qui in circulo Zodiaco constituti sunt,… … Hofmann J. Lexicon universale
Poesía irlandesa — Saltar a navegación, búsqueda La historia de la poesía irlandesa comprende obras en irlandés (una de las lenguas gaélicas) y en inglés. La compleja interacción que se produjo históricamente entre ambas lenguas, así como entre la poesía autóctona… … Wikipedia Español
